Vertegenwoordigers van christelijke en andere geloofstradities hebben recentelijk een informeel ontbijtgesprek gehouden in Brussel. Menig leidsman heeft daarbij de nood onderstreept om burgers op te voeden tot dialoog met andersgelovigen.
“We leven in tijden van intolerantie.” Met deze analyse leidde minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld), bevoegd voor de erediensten, het recente ‘Interfaith Harmony Breakfast’ in de Brusselse vestiging van Sant’Egidio in. Tal van religieuze vertegenwoordigers traden de politica bij. Ze vroegen aandacht voor de “broederstrijd in Syrië”, “de financiële en morele crisis binnen de Griekse samenleving”, de “druk op het klassieke gezin” of nog voor de “negatieve beeldvorming rond moslims”.
Voorbeeld geven
“In het licht van al die problemen dienen hoofden van religieuze tradities het goede voorbeeld te geven. Wederzijds respect en de wil om verdeeldheid te overstijgen zijn daarom de boodschap”, pikte de protestantse synodevoorzitter Steven Fuite in. Instemming alom, niet het minst bij de aanwezigen die binnen hun thuisregio’s geen klimaat kennen waarin interreligieuze dialoog gedijt. Toch plaatsten sprekers ook kanttekeningen bij het soort gesprekken dat ze zelf voeren. Zo benadrukte hulpbisschop Leon Lemmens dat ontmoetingen met andersgelovigen nog vaker mogen plaatsgrijpen op het terrein, zeker met de talrijke vluchtelingen.
Ook islamkenner Yacob Mahi wees een valkuil voor interreligieuze gesprekken aan. “Door ‘valse diplomatie’ en schroom om onze specificiteit te benoemen, dreigen we naast elkaar te praten. Het resultaat is niet langer een dialoog maar een kakofonie van monologen om mijn christelijke tafelgenoot, Zadik Avedikian, te parafraseren. Dat leidt tot een steriel gesprek en biedt geen perspectief op engagement. Dit terwijl we een dialoog pas realiseren in het concrete. Vragen we ons niet beter af welke tastbare oplossingen voor pakweg jeugdwerkloosheid uit interreligieuze overlegfora voortvloeien?”
In reactie op Mahi gaven de meeste religieuze gezagsdragers aan dat gelovigen en bij uitbreiding alle burgers opleiden tot dialoog, een noodzakelijke eerste stap blijkt. Denksporen die daartoe werden voorgesteld, variëren van extra aandacht voor andere levensbeschouwingen in het onderwijs tot kalenders waarop elkaars religieuze feesten voorkomen. Een echt actueel werkpunt blijft evenwel ‘off the record’. In de marge van de bijeenkomst werd wel verklapt dat de aanwezigen samen nadenken over “een actie die de Europese waardecrisis mee dient aan te pakken”.
De geest van Assisi
Dit interreligieuze ontbijt was in ons land aan zijn derde editie toe. Het past in de ‘World Interfaith Harmony Week’ die koning Abdullah II van Jordanië internationaal heeft gelanceerd. Zijn ambitie om christelijke en islamitische religieuze leiders te verenigen in dialoog is opgepikt door Sant’Egidio. “Een prima initiatief dat bij mij de herinnering oproept aan de eerste interreligieuze gebedsdag voor de wereldvrede in 1986”, besloot de apostolische nuntius voor België, aartsbisschop Giacinto Berloco. “Paus Johannes Paulus II heeft tijdens dat memorabele treffen in Assisi met kopstukken van de grote wereldgodsdiensten gebeden voor de vrede. Een waar profetisch teken dat uiteenlopende culturen ook vandaag nog inspireert tot vredig samenleven. En deze inspirerende ‘geest van Assisi’ is hier vandaag neergedaald.”
